مقدمه
در سال‌های اخیر ، پیشرفت علم و فناوری نقش بزرگی در بهبود عملکردی و کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت ایفا کرده است. یکی از مهم‌ترین این پیشرفت‌ها، ساخت اندام مصنوعی با انجام اسکن سه‌بعدی است. این روش جدید توانسته بسیاری از چالش‌های قدیمی ساخت پروتز را برطرف کند و مسیر ساخت پروتزهای دقیق‌تر، سبک‌تر و راحت‌تر را هموار سازد. استفاده از فناوری‌های نوین مانند اسکن سه‌بعدی، پرینت سه‌بعدی و طراحی دیجیتال باعث شده که پروتزها نه‌تنها از نظر عملکردی کارامدتر باشند، بلکه ظاهری زیبا،طبیعی و هماهنگ‌تر با بدن فرد داشته باشند.
چرا اسکن سه‌بعدی درساخت اندام مصنوعی(پروتز ها) اهمیت دارد؟
دقت بالا در ساخت:
یکی از مشکلات روش‌های قدیمی و سنتی ساخت پروتز ها،عدم تطابق کامل پروتز با اندام فرد بود،قالب‌گیری گچی باعث بالا رفتن ریسک خطاهی انسانی و ساخت پروتز نامناسب می‌گشت.اما با استفاده از فناوری نوین اسکن اندام کوچک‌ترین جزئیات در ساخت پروتز لحاظ میشود.درنتیجه راحتی و دقت آن بسیار افزایش پیدا می کند.
کاهش زمان ساخت اندام مصنوعی
در روش های قدیمی و سنتی معمولا چند آماده سازی قالب گچی و تهیه پروتز زمان می‌برد اما با اسکن سه بعدی و پرینت سه بعدی در کوتاه ترین زمان ممکن پروتز ساخته میشود.
احساس راحتی بیشتر برای بیمار
وقتی پروتز دقیقاً بر اساس ساختار آناتومیک پای فرد و ابعاد او ساخته شود،از ایجاد فشار های ناخواسته کاسته میشود و این مهم مانع از ایجاد درد،زخم در انتهای استامپ می گردد.درنتیجه شخص با آرامش و تطابق حداکثری راه می رود.
مراحل ساخت اندام مصنوعی با اسکن سه‌بعدی
۱. اسکن اندام
در این مرحله با استفاده از اسکنر های سه بعدی پیشرفته اندام به دقت عکس برداری میشود.
۲. طراحی دیجیتال
اطلاعات به‌دست‌آمده وارد نرم‌افزارهای طراحی (CAD) میشود. متخصصان ارتوپدی فنی با دقت بالا تغییرات مورد نظر را اعمال می کنند. از جمله به محل هایی که تحت برخورد عصب و عضله هستند یا استخوانی تر می باشند، فضای بیشتری داده میشود.
۳. پرینت سه‌بعدی اندام
مدل نهایی از طریق پرینترهای سه‌بعدی یا دستگاه‌های CNC ساخته میشود. در این بخش می‌توان از مواد سبک و مقاوم مثل فیبرکربن یا پلاستیک‌های خاص استفاده کرد.
۴. پرو و تست پروتز
پروتز ساخته‌شده روی بدن بیمار امتحان میشود. در صورت نیاز اصلاحات کوچکی در نرم‌افزار اعمال و نمونه جدید ساخته میشود تا نهایتاً تطابق حداکثری و کامل ایجاد شود.
۵. آموزش استفاده و توصیه های نگهداری آن
پس از دریافت پروتز، به بیمار نحوه راه رفتن و استفاده تدریجی از پروتز آموزش داده میشود.هچنین نکات اصولی نگهداری و مراقبت از پروتز نیز آموزش داده میشود.
مزایای پروتزهای ساخته‌شده با انجام اسکن سه‌بعدی
طبیعتی‌تر و زیباتر: شکل و ظاهر پروتز می‌تواند بسیار نزدیک به اندام واقعی فرد باشد.
وزن سبک: به دلیل استفاده از مواد مدرن، پروتزها بسیار سبک‌تر از مدل‌های سنتی و قدیمی هستند.
کارایی بالا: به دلیل دقت ساخت بالا پروتز تطابق زیادی با اندام فرد دارد و به مراتب راحت تر با آن راه می‌رود.
قابلیت شخصی‌سازی: هر پروتز دقیقاً بر اساس ویژگی‌های ساختاری هر فرد طراحی میشود.
کاهش هزینه‌های طولانی‌مدت: هرچند هزینه اولیه ممکن است بیشتر باشد، اما دوام و دقت پروتز باعث صرفه‌جویی در تعمیر و جایگزینی‌های مکرر پروتز می شوند.
کاربردهای اسکن سه‌بعدی در ساخت پروتزها
پروتز های انگشت یا دست
با اسکن دقیق دست، امکان ساخت انگشت مصنوعی یا دست کامل با ظاهری طبیعی فراهم می شود.این نوع پروتزها به‌ویژه برای افرادی که به دلیل تروما یا بیماری دچار قطع عضو شده‌اند، اهمیت زیادی دارد.
پروتز پا
برای افراد دارای قطع عضو در ناحیه پا، پروتزهای ساخته‌شده با اسکن سه‌بعدی راحتی و عملکرد بسیار بهتری نسبت به روش‌های قدیمی دارند. این پروتزها به فرد کمک می‌کنند تا راه‌رفتن طبیعی‌تری داشته باشد.
پروتز زیبایی (Cosmetic Prosthesis)
در مواردی که عملکرد حرکتی اهمیت کمتری دارد و زیبایی در اولویت می باشد،با استفاده از اسکن سه‌بعدی می‌توان پروتزهایی کاملاً مشابه اندام واقعی را طراحی کرد.
پروتزهای هوشمند:
فناوری اسکن سه‌بعدی در ترکیب با حسگرها و سیستم‌های هوشمند می‌تواند زمینه‌ساز تولید پروتزهای رباتیک پیشرفته شود که حرکات دقیق و طبیعی‌تری نسبت به همتایان خود دارند.
تفاوت پروتزهای سنتی و پروتزهای سه‌بعدی
زمان ساخت پروتز های سه بعدی بسیار کوتاه تر پی باشد
فرایند قالب‌گیری به دلیل تماس برای فرد گاها آزاردهنده می باشد
راحتی و تطابق پروتز های اسکنی بسیار بیشتر می باشد.
آینده ساخت اندام مصنوعی با اسکن سه‌بعدی
پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی، پرینت سه‌بعدی و بیومتریال‌ها نویدبخش آینده‌ای روشن برای ساخت انواع پروتز ها می باشد. در آینده نزدیک انتظار می‌رود اندام مصنوعی با قابلیت اتصال به سیستم عصبی ساخته شود تا حرکات طبیعی‌تر و کنترل بهتری برای عضو از دست رفته ارائه دهد. همچنین ترکیب اسکن سه‌بعدی با چاپ زیستی (Bioprinting) می‌تواند منجر به تولید بافت‌های زنده و پوستی شبیه‌سازی‌شده شود.بنابراین باید در انتظار سوپرایز های جدید برای آینده اندام های مصنوعی باشیم.
در مرکز پروتز نویا واقع در شهر زیبا اصفهان با استفاده از جدید ترین اسکنر های سه بعدی،حرفه ای ترین و بهترین پروتز های اندام برای مراجعین گرامی طراحی و ساخته میشود جهت مشاوره و اخذ نوبت از طریق شماره تماس 09135706557 با ما در ارتباط باشید.
نکاتی که در نگهداری و مراقبت پروتز باید رعایت کنیم:
1.شست و شو مداوم با آب و مواد آنتی باکتریال و خشک کردم آن
2.عدم تماس با جسم تیز و دور نگه داشتن از حرارت
3.مراجعه دوره ای و به موقع به منظور تنظیم مجدد پروتز
4.به صورت صحیح جا زدن پروتز موقع ایستادن
5.ترجیحا از تماس آب با بخش های فلزی آن خودداری کنیم.
6.از بهم زدن تنظیمات آن در صورت عدم آگاهی بپرهیزیم
7.از پرتاب کردن پروتز بعد از درآوردن دوری کنیم
بهترین زمان دریافت پروتز
حدود دوتا سه هفته بعد از خوب شدن زخم و عفونت اندام (از زمان قطع عضو)بهترین وقت دریافت پروتز می باشد.هرچه فرد در کوتاه ترین زمان ممکن اقدام به دریافت پروتز نماید سریع تر به شرایط جدید عادت می کند و باعث افزایش اعتماد به نفس فرد میشود.
افزایش اعتماد به نفس در افراد دچار قطع عضو
افرادی که اندام خود را در اثر بیماری یا حادثه از دست می دهند با کاهش اعتماد به نفس و دوری از اجتماع مواجع می شوند بنابراین هرچه مددجو سریع تر اقدام به ساخت پروتز نماید زودتر به شرایط ارمانی قبل خود نزدیک تر می شود.
جمع‌بندی
ساخت اندام مصنوعی با اسکن سه‌بعدی یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای فناوری در حوزه ارتوپدی فنی است. این روش نه‌تنها دقت و کیفیت بالاتری نسبت به روش‌های سنتی دارد، بلکه سرعت، راحتی و زیبایی بیشتری را برای بیماران به ارمغان می‌آورد. امروزه بسیاری از کلینیک‌های پیشرفته در دنیا و ایران از جمله مرکز پروتز نویا واقع در شهر زیبا اصفهان از این فناوری استفاده می‌کنند و آینده‌ی آن می‌تواند تحولی بزرگ در زندگی افراد دارای معلولیت ایجاد کند.
